Türkiye'de Cumhuriyet tarihinde bir ilk yaşanabilir: Doları altüst edecek uyarılar geliyor. Gelişmiş ülkelerde bağımsız para politikaları yürütmesi beklenen merkez bankalarının aksine, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), yıllardır aldığı kararlarla eleştiriliyor ve hem yerel hem de uluslararası olarak büyük bir imaj kaybı yaşıyor.
Geçtiğimiz yılın sonunda Hafize Gaye Erkan'ın TCMB'nin başına atanması ve Mehmet Şimşek'in Hazine ve Maliye Bakanı olarak göreve getirilmesiyle iki ismin odaklandığı konu, 21 Aralık 2021 tarihinde başlatılan Kur Korumalı Mevduat (KKM) oldu. Ancak KKM'nin tasfiyesi, ekonomik sorunlar ve Hazine'ye getirdiği yük nedeniyle hızlandırılmış durumda. KKM hesaplarındaki paranın dolara dönmesi ise Türkiye tarihinde eşi benzeri görülmemiş bir kur krizi riskini beraberinde getiriyor.
TCMB, KKM havuzundaki düşüşü destekleyen talimatlar göndererek toplam mevduatı 102 milyar lira eriterek 4 hafta üst üste düşüş yaşandığını açıkladı. Ancak KKM hesaplarındaki paranın ne kadarının dövizden dönüşümlü olduğu konusundaki belirsizlik, uzmanları endişelendiriyor. KKM'den çıkacak paranın önemli bir bölümünün yeniden döviz tevdiat hesaplarına yönlendirilmesi durumunda, Türkiye'de tarihinde görülmemiş bir kur kriziyle karşı karşıya kalınabileceği uyarısında bulunuluyor.
KKM sistemi önceki yılın sonunda 1 yıl süreyle başlatılmış, ardından bu yılın sonunda tamamen sonlandırılması amaçlanmıştı. Ancak uzmanlar yeni bir uzatma kararının kaçınılmaz olduğuna dikkat çekiyor.
KKM hesaplarından çıkışlar şu an için sınırlı düzeyde olsa da, ekonomi yönetimi Türkiye'nin KKM'den tamamen kurtulmasını istiyor. Bunun için bankaların vatandaşları KKM'den "soğutması" gerektiği düşünülüyor, ancak kararı yine tasarruf sahipleri verecek.
KKM'nin cazibesini azaltmaya yönelik alınan önlemlere rağmen, dövizin artmayacağına dair algının pekiştirilmesi ve TL'ye yüksek getiri elde edilmesi gerektiği düşünülüyor. Ancak dövizin uzun süre sabit tutulması, bir patlama yaşanacağı endişesini güçlendiriyor.
KKM hesaplarının yapısının ne kadarının doğrudan TL ile ne kadarının döviz dönüşümüyle açıldığı bilinmediği için yaşanan çıkışların kaynağı da belirsiz. Ancak KKM'nin yüzde 60-70 kadarını oluşturduğu tahmin edilen Döviz Tevdiat Hesapları'ndan (DTH) kaynaklanan büyük bir çıkış beklenmiyor.
Türkiye'de KKM sisteminin tasfiyesi ve KKM hesaplarındaki paranın dövize dönme riski gündemdeki önemli konular arasında yer alıyor ve ekonomi yönetimi bu konuda çeşitli önlemler almaya çalışıyor. Ancak, gelecekteki gelişmeler ve tasarruf sahiplerinin kararları Türkiye ekonomisinin seyrini belirleyecek gibi görünüyor.