Medicana Bursa Hastanesi'nde Kulak Burun Boğaz Cerrahisi Uzmanı olarak görev yapan Op. Dr. İdil Öztürk, sık görülen üst solunum yolu enfeksiyonları konusunda uyardı.

Üst solunum yolu enfeksiyonları en sık doktora başvuru nedenlerinden biridir. Pek çok hastalıkta olduğu gibi mevsimsel sıcaklık dalgalanmaları da üst solunum yolu enfeksiyon durumuna neden olabiliyor. Bu dönemde bağışıklık sisteminin zayıflaması ve vücut direncinin azalması nedeniyle üst solunum yolu enfeksiyonları artar. Op. Dr. İdil Öztürk, sıkça görülen üst solunum yolu enfeksiyonları konusunda detaylı bilgiler paylaştı.

 "Üst solunum yolu enfeksiyonları dünya çapında en sık görülen hastalık ve işe devamsızlığın en yaygın nedenidir. Üst solunum yolu enfeksiyonlarının en sık nedeni virüslerdir; diğer bakteriyel enfeksiyon da ortaya çıkabilir. Bilinen üst solunum yolu enfeksiyonları arasında soğuk algınlığı ve Gribin yanı sıra bu hastalıklar arasında sinüzit, bademcik iltihabı, orta kulak enfeksiyonları ve larenjit de yer alıyor.Ağızdan nefes alma, sigara içme, alerji gibi anatomik sorunlara bağlı düzensiz beslenme, burun kemiklerinin eğriliği ve burun etlerinin büyüklüğü gibi faktörler listenin üst sıralarında yer alıyor.Mevsim değişimlerinde ve kalabalık ortamlarda sıklıkla ortaya çıkan solunum yolu enfeksiyonlarına yatkınlığı artırıyor. Bunlar damlacık enfeksiyonları şeklinde ortaya çıkar. Bu, yakın konuşmalar, öpüşme ve öksürme yoluyla bulaşabileceği anlamına gelir. Ortamdaki yetersiz havalandırma da enfeksiyonu teşvik eder. Enfeksiyon, kontamine yüzeylere dokunduktan sonra ellerin yıkanmaması nedeniyle de meydana gelebilir. Gereksiz antibiyotik kullanımının önüne geçebilmek için üst solunum yolu enfeksiyonlarının teşhisinde viral ve bakteriyel hastalıklar arasındaki farkların belirlenmesi gerekiyor.”

Op. Dr. İdil Öztürk, yetişkinlerde sıklıkla oluşan üst solunum yolu enfeksiyonlarını şu şekilde sıralıyor:

NEZLE (AKUT NAZOFARENJİT)

Grip, birden fazla virüsün neden olduğu, kişiden kişiye yayılan ve üst solunum yollarını etkileyen hafif bir hastalıktır. Üşümeye soğuk algınlığı da denir. Çoğu zaman soğuk mevsimde ortaya çıkar. Sigara içenlerde sık görülmese de seyri ciddidir. Bir insan hayatı boyunca yaklaşık 300 kez nezleye yakalanır. 5 yaş altı çocuklar yılda ortalama 8 ila 10 üst solunum yolu enfeksiyonuna yakalanıyor. Klinik bulgular genel olarak hafif çıkmaktadır. Ateş, burun akıntısı, hapşırma ve bazen öksürük en sık görülen semptomlardır. Özel bir muamele yoktur. Herhangi bir komplikasyon oluşmazsa hastalık kendi kendini sınırlar ve yaklaşık bir hafta sürer. Antibiyotik kullanımı gerekli değildir. Semptomatik tedaviler arasında burnu açmak için deniz suyu spreyi ve bazı durumlarda ateşi düşürmek için ağrı kesiciler yer alır. Hastayı izlemeye alan doktor ikincil bir bakteriyel enfeksiyonun oluştuğunu tespit ederse antibiyotik tedavisine başlanabilir.

İNFLUENZA (GRİP) ENFEKSİYONU

İnfluenza virüsünün neden olduğu üst solunum yolu enfeksiyonudur. Üç tür virüs vardır. A tipi insanlarda, domuzlarda ve kümes hayvanlarında hastalığa neden olurken, B tipi yalnızca insanlarda hastalığa neden olur. Tip C insanlarda hafif semptomlara neden olur. Genellikle aniden yükselen ateş, öksürük, boğaz ağrıları, baş ağrısı, kas ağrısı, yorgunluk, burun akıntısı ya da tıkanıklığı şeklinde kendini göstermektedir. Ateş genellikle 5 günden 1 haftaya kadar sürer. Tanı için hızlı tarama testleri de kullanılabilir. Buna, grip benzeri hastalıkların ve bu hastalıkların semptomları için boğaz, burun veya burun sürüntüsü alınması da dahildir. Tedavi sırasında dinlenme önemlidir. Ateş düşürücülerle birlikte bol sıvı ve uygun beslenme sağlık açısında önem taşır. Viral bir hastalık olduğundan antibiyotik uygulanmaz fakat orta kulak iltihaplanması, inüzit, zatürre şeklinde incil enfeksiyonlar varsa antibiyotik kullanılır. Tedavide bazı antiviral ilaçlar da ullanılabilir ancak tedavinin etkili olması ve hastalığın seyrini yalnızca 1-2 gün kısaltması için hızlı bir şekilde başlanması gerekir. Bu nedenle ilacın daha ciddi enfeksiyon riski taşıyan ya da hastaneye yatırılması gereken çocuklar için kullanılması önerilir. Grip bazı insanlar için daha tehlikelidir. En çok risk altında olanlar bebekler ve küçük çocuklar, 65 yaş üstü kişiler, hamile kadınlar, belirli tıbbi rahatsızlıkları olan kişiler, bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerdir. Gripten korunmanın en etkili yolu grip aşısıdır. DSÖ, 6 aydan büyük olan tüm çocuk ve yetişkinlerin her yıl aşı yaptırmasını önermektedir. İki tür aşı vardır. Bunlardan ilki, 6 aydan büyük kişilere yapılabilen inaktif (ölü virüs içeren) bir aşıdır. kincisi ise burun spreyi şeklinde uygulanan canlı zayıflatılan grip aşısıdır. Aşının, ek kronik rahatsızlıkları olmayan, 5 ila 49 yaş arasındaki sağlıklı kişilere uygulanması onaylandı. 6 ay ile 9 yaş arasındaki bebeklere mümkün olan en uygun yanıtı sağlamak için bir ay arayla iki doz inaktive aşı yapılması önerilir. Aşılama özellikle çocuklara ve risk gruplarına önerilmektedir.

AKUT FARENJİT-TONSİLİT farenjit -tonsilit

Boğazda veya bademciklerde aniden ortaya çıkan bir enfeksiyondur. Bazıları virüslerden, bazıları ise bakterilerden kaynaklandığı için tedaviler patojene bağlı olarak değişir. Semptomlar arasında yüksek ateş, boğaz ağrısı, yutma güçlüğü, halsizlik ve yorgunluk, baş ağrısı, eklem ve kas ağrısı, öksürük ve bazen boyundaki lenf düğümlerinin şişmesi yer alır. Bronşit ile zatürre önemli komplikasyonlardır ve bakteriyel nedenlerden kaynaklanan farenjit daha ciddidir. Fiziksel ve laboratuvar testlerine (boğazdan alınan örnekle hızlı antijen testi) dayanarak patojenin bakteriyel olduğundan şüpheleniliyorsa uygun antibiyotiklerle tedaviye başlanmalıdır.

ORTA KULAK İLTİHABI

Genellikle çocuklarda orta kulak enfeksiyonları sık görülür. Soğuk algınlığı veya grip gibi bir enfeksiyondan sonra gelişen ikincil bir bakteriyel enfeksiyondur.En sık 6 ila 18 ay arasındaki çocukları etkilemektedir. 6 yaşından sonra hastalığın görülme sıklığı önemli ölçüde azalmaktadır. Çocuklarda huzursuzluk, sık ağlama, kulaklarını kapatma gibi belirtiler görülebilir. Çoğu durumda bu bakteriyel bir hastalıktır ve doktor gözetiminde antibiyotik tedavisi gerektirebilir.

AKUT SİNÜZİT

Sinüzit, yüz kemiklerinde sinüs şeklinde bilinen hava boşluklarının iltihaplanmasıdır. Ayrıca sıkça viral üst solunum yolu enfeksiyonundan sonra da ortaya çıkar. Virüs enfeksiyonundan sonraki 7 ila 10 gün içinde tam iyileşme beklenebilir, ancak genellikle burun tıkanıklığı ve öksürükte artış meydana gelir. Daha büyük çocuklar ve yetişkinler baş ağrısı ve yüz ağrısı yaşayabilir. Antibiyotiklerle tedavi gerekli olabilir.

Op. Dr. İdil Öztürk, bu üst solunum yolu enfeksiyonlarından korunabilmek adına hijyene ve el yıkamanmasına dikkat edilmesini, kalabalık yerlerden uzak durulmasını, kalabalık ortamların (sınıf gibi) sık sık havalandırılması ve mümkünse hasta kişilerin evden uzak tutulması gerektiğini söyledi.